DOST/2023-8--Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği

Tarih: 14/01/2023 Sayı: DOST/2023-05 17 Ocak 2023

ÖZET İş bu sirkülerde yer alan hususlar, genel bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup konusuna göre kanun, tebliğ, Cumhurbaşkanlığı Kararı gibi düzenleyici işlemler hakkında yeni düzenlemeleri ve değişiklikleri içermektedir.

Amaç ve kapsam
           MADDE 1-(1) 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (II) sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (II) sayılı listede yer alanmallar için doğacak vergilerin tahsil güvenliğini sağlamak amacıyla, 16/11/2022 tarihli ve 7421 sayılı Vergi UsulKanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 1 inci maddesiyle 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılıVergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralı bendi düzenlenmek suretiyle,Hazine ve Maliye Bakanlığına, 4760 sayılı Kanunda tanımlı bulunan motorlu araç ticareti yapan mükelleflerdenteminat alma yetkisi verilmiş olup, söz konusu uygulamaya ilişkin usul ve esasların belirlenmesi bu Tebliğin amaç vekapsamını oluşturmaktadır.

           Dayanak
          MADDE 2-(1) Bu Tebliğ, 213 sayılı Kanunun 149 uncu maddesi, mükerrer 257 nci
maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralı bendi, mükerrer 355 inci maddesi ile 4760 sayılı Kanunun 2 nci maddesi hükümlerinedayanılarak hazırlanmıştır.

          Tanımlar ve kısaltmalar
          MADDE 3-(1) Bu Tebliğde geçen;
          a) 6183 sayılı Kanun: 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunu,
          b) 213 sayılı Kanun: 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununu,
          c) 4458 sayılı Kanun: 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanununu,
          ç) 4760 sayılı Kanun: 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununu,
          d) Bakanlık: Hazine ve Maliye Bakanlığını,
          e) Başkanlık: Gelir İdaresi Başkanlığını,
          f) Belge: 18/4/2015 tarihli ve 29330 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Özel Tüketim Vergisi (II) Sayılı ListeUygulama Genel Tebliğinin (I/B/4) bölümünde yer alan Kayıt ve Tescile Tabi Taşıtların İthalatında ÖTV Aranmaksızınİşlem Tesisi İçin Motorlu Araç Ticareti İle İştigal Edildiğine Dair Belgeyi,
          g) Distribütör: Motorlu taşıt imalatçıları ile yaptıkları yazılı sözleşmeler kapsamında ilgili taşıt markasına aitmotorlu araçların Türkiye'de dağıtımı ve satışı konusunda yetkilendirilmiş olan gerçek veya tüzel kişileri,
          ğ) Gümrük yükümlülüğü: 4458 sayılı Kanun kapsamında olanların gümrük vergilerini ödemesi zorunluluğunu,
          h) Münferit ithalatçı: Fiili ithalata konu taşıt markasının distribütörlüğünü haiz olmayan, Belge sahibi motorluaraç ticareti yapanı,
          ı) Teminat: 6183 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerindesayılan; para, bankalar tarafından verilen süresiz ve şartsız teminat mektupları, sigorta şirketleri tarafından verilensüresiz ve şartsız kefalet senetleri ile Devlet iç borçlanma senetleri veya bu senetler yerine düzenlenen belgeleri,
          i) Vergi borcu: Bakanlığa bağlı tahsil dairelerince tahsil edilen ve 213 sayılı Kanun kapsamına giren vergi,resim, harçlar, vergi cezaları ile bunlara bağlı gecikme faizi ve gecikme zamlarını,ifade eder.
 
          Teminat uygulamasının kapsamı
          MADDE 4- (1) 213 sayılı Kanunun mükerrer 257 nci maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralı bendi hükümlerine göre aşağıda sayılanlar teminat uygulaması kapsamına alınmıştır:
          a) Münferit ithalatçılardan Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 87.03 tarife pozisyonunda yer alan kayıt ve tesciletabi taşıtların ithalatını yapanlar.
          b)(a) bendi kapsamındaki münferit ithalatçıların bayileri.
          c)(b) bendinde belirtilen bayiler ile bayilik sözleşmesi bulanan gerçek veya tüzel kişiler.
          (2)Distribütörler ile bunların distribütörlük kapsamında bulunan bayileri için teminat yükümlülüğübulunmamaktadır. Distribütörlerin, aynı zamanda münferit ithalatçı statüsünde bulunmaları, teminat yükümlülüğünüortadan kaldırmaz.
          (3)Kamu kurum ve kuruluşlarına taşıt temin eden Devlet Malzeme Ofisi Genel Müdürlüğü bu uygulamakapsamında bulunmamaktadır.

          Münferit ithalatçılarda teminat uygulaması
          MADDE 5-(1) Teminat vermekle yükümlü bulunan münferit ithalatçıların Türk Gümrük Tarife Cetvelinin87.03 tarife pozisyonunda yer alan kayıt ve tescile tabi olan taşıtları, ÖTV ödemeksizin ithal edebilmeleri ancak Belgesahibi olmaları ve bu Tebliğe uygun teminat vermeleri durumunda mümkündür

        (2) Teminat vermekle yükümlü bulunsun ya da bulunmasın, Belge talebinde bulunan münferit ithalatçıların;
          a) Asgari beş milyon Türk lirası ödenmiş sermayeye sahip olmak,
          b) Başvuru tarihinden önceki üç takvim yılı boyunca motorlu araç ticaretiyle iştigal etmek,
          c) Asgari beş işçi/personel çalıştırmak,
          ç) Hakkında, Belge talep tarihinden önceki son beş yıl içerisinde; sahte/yanıltıcı belgekullanıldığına/düzenlendiğine ve/veya gümrük idarelerince adli işlem yapılması gerektiği mütalaasıyla adli makamlaraintikal ettirilmiş bir fiilin veya ithalat işleminin olduğuna dair tespitte bulunulmamış olmak,
          d) Talep tarihi itibarıyla vergi borcu bulunmamak,
koşullarının tamamını birlikte sağlaması gerekmektedir. Bu şartları taşıyan münferit ithalatçılardan teminatvermekle yükümlü bulunanların, 213 sayılı Kanunun mükerrer 257 nci maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralıbendinde yer alan ve ilgili yıl için geçerli olan azami tutar kadar teminat vermesi durumunda Belge sahibi olmalarımümkündür.
          (3) Teminat süreci tamamlanmadan Belgenin temini mümkün bulunmamakta olup, teminat ve Belgeye ilişkinbilgiler gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesince Belgenin verildiği günün akşamına kadarVergi Dairesi Sistemine işlenir. İkinci fıkrada sayılan şartların kaybedilmesi durumunda Belge iptal edilir. Belgeniniptali halinde söz konusu Sisteme iptal kaydı düşülmek suretiyle işlem tesis edilir.
          (4) 4458 sayılı Kanunda yer alan istisna ve muafiyet hükümleri hariç olmak üzere 4760 sayılı Kanuna ekli (II)sayılı listede yer alan malların kendi kullanımı amacıyla ithalatında yükümlünün vadesi geçmiş vergi borcununbulunmadığına ilişkin yazı aranır.
          (5) Gümrük yükümlülüğüne tabi olanlarca, 4760 sayılı Kanuna ekli (II) sayılı listede 87.03 tarifepozisyonunda yer alan kayıt ve tescile tabi taşıtların son bir yılda kullanmak amacıyla birden fazla sayıda ithal edilmekistenmesi durumunda, bunların motorlu araç ticareti yaptığı kabul edilir ve bu Tebliğde yer alan münferit ithalatçılarıntabi olduğu yükümlülüklere tabi olunur.

          Bayiler bakımından teminat uygulaması
          MADDE 6-(1) Teminat vermekle yükümlü bulunan münferit ithalatçılar ile aralarında bayilik ilişkisi tesisetmiş olanlar ve bunların bayileri tarafından, 213 sayılı Kanunun mükerrer 257 nci maddesinin birinci fıkrasının (10)numaralı bendinde yer alan ve ilgili yıl için geçerli olan azami tutar kadar teminat verilir.
          (2) Teminat süreci tamamlanmadan 4760 sayılı Kanuna ekli (II) sayılı listede 87.03 tarife pozisyonunda yeralan kayıt ve tescile tabi taşıtların münferit ithalatçılar ile sözleşmesi bulunan bayileri veya bu bayilerin bayileri arasında satılmak amacıyla ÖTV ödenmeksizin teslimi mümkün bulunmamaktadır.
          (3) Münferit ithalatçılar ile sözleşmesi bulunan bayiler veya bu bayilerin bayileri tarafından teminatyükümlülüğünün yerine getirilmesi halinde, bu bilgiler söz konusu mükelleflerin gelir veya kurumlar vergisi yönündenbağlı bulundukları vergi dairesince, o günün akşamına kadar durumlarına göre Vergi Dairesi Sistemine işlenir. BuTebliğde yer alan yükümlülüklerin ihlalinin tespiti veya teminat yükümlülüğünün ihlali durumunda aynı Sisteme iptalkaydı düşülmek suretiyle işlem tesis edilir.

          Teminat verme zamanı ve yeri
          MADDE 7-(1) Bu Tebliğ kapsamında belirlenen teminatların;
          a) Belge talebinde bulunan münferit ithalatçılar bakımından, ilgili vergi dairesi müdürlüğü tarafından Belgenindüzenlenmesinden önce,
          b) Belge talebinde bulunan münferit ithalatçıların bayileri ile bunların bayileri bakımından, münferit ithalatçıiçin Belgenin düzenlendiği tarihi takip eden 30 gün içinde,
          c) Yeni bayilik ilişkisi tesis edilmesi durumunda, ilgili bayilik sözleşmesinin düzenlendiği tarihi takip eden 30gün içinde,
söz konusu mükellefler tarafından gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine verilmesi zorunludur.
          (2) Kendisinden teminat alınmış olan mükelleflerin, teminatın alındığı tarihten sonra tahakkuk eden vesüresinde ödenmeyen vergi borçlarının, alınan teminat tutarının %10'unu aşması halinde, alınmış olan teminat 6183sayılı Kanunun 56 ncı maddesi hükmü de dikkate alınarak paraya çevrilir ve paranın vergi dairesi hesaplarına intikalettiği tarih (Türk lirası cinsinden para olarak alınan teminatlarda paranın teminat olarak alındığı tarih) esas alınarak6183 sayılı Kanunun 47 nci maddesine göre mükelleflerin vergi borçlarına mahsup edilir. Ayrıca, mükelleflere tebliğedilecek bir yazı ile bu suretle eksilen teminatın, 30 gün içinde tamamlanması istenir. Bu süre zarfında teminatıntamamlanmaması durumunda, daha önce Vergi Dairesi Sistemine yapılan kayıtlar iptal edilir.
          (3) Teminatın, banka mektubu veya kefalet senedi olması halinde ilgili vergi dairesi tarafından teyidi yapılır.
          (4) Bu Tebliğ kapsamında verilmesi gereken teminat tutarlarının belirlenmesinde göz önünde bulundurulacakazami hadler, teminatın verileceği yıla ilişkin olarak söz konusu hadlerin 213 sayılı Kanunun mükerrer 414 üncümaddesi kapsamında yapılan artırım sonrası tutarları ile dikkate alınır. Bu nedenle teminatı eksik kalan mükelleflerin,her takvim yılının ilk ayının son gününe kadar (son günü dahil) teminatlarını tamamlamaları gerekmektedir.
          (5) Herhangi bir sebeple tamamlanması gereken teminatın süresinde tamamlanmaması durumunda daha önceVergi Dairesi Sistemine yapılan kayıtlar iptal edilir.
 
          Alınacak teminat
          MADDE 8-(1) Bu Tebliğ kapsamında 3 üncü maddede tanımlanan teminatların biri veya birden fazlasıbirlikte verilebilir.
          (2) Banka teminat mektupları, EK-1'deki örneğe uygun, kesin ve süresiz olarak düzenlenir ve teyidini müteakip kabul edilir.
          (3) Kefalet senetleri, EK-2'deki örneğe uygun, kesin ve süresiz olarak düzenlenir ve teyidini müteakip kabuledilir.

          Alınan teminatın iadesi
          MADDE 9-(1) Bu Tebliğ kapsamında alınan teminat; mükellefin faaliyetine son vermesi, Belgeninyenilenmemesi, sonlandırılması veya iptal edilmesi, bayilik sözleşmesinin feshi ve benzeri durumlarda, mükellefhakkında yapılacak vergi incelemesi sonucuna göre ve vergi borcu bulunmaması kaydıyla iade edilir. Ayrıca daha önceVergi Dairesi Sistemine yapılan kayıtlar iptal edilir.
(2) Herhangi bir sebeple tamamlanması gereken teminatın süresinde tamamlanmaması durumunda daha önceVergi Dairesi Sistemine yapılan kayıtlar iptal edilir.

          Bildirim yükümlülüğü
          MADDE 10-(1) Belge talebinde bulunan ve teminat vermekle yükümlü bulunan münferit ithalatçılar, Belgetalep dilekçesi ekinde bayilerini EK-3'te yer alan form ile Belgenin düzenlenmesinden önce ilgili vergi dairesinebildirmek zorundadır.
          (2) Teminat vermekle yükümlü bulunan münferit ithalatçıların, Belge aldıktan sonra yeni sözleşmeimzaladıkları bayilerini ve bildirimi yapılmış olan bayilerinden sözleşmesi sona erenlerini sözleşmeninimzalandığı/sona erdiği tarihi takip eden 30 gün içinde EK-3'te yer alan form ile münferit ithalatçılar tarafından ilgili vergi dairesine bildirilmesi zorunludur.
          (3) Teminat yatırma zorunluluğu bulunan bayilerin teminat yatırma süreleri içinde EK-3'te yer alan form ilebayilerini ilgili vergi dairesine bildirmesi zorunludur. Yine söz konusu bayilerin yeni sözleşme imzaladıkları bayilerini ve bildirimi yapılmış olan bayilerinden sözleşmesi sona erenlerini de sözleşmenin imzalandığı/sona erdiği tarihi takipeden 30 gün içinde EK-3'te yer alan form ile bildirilmesi zorunludur.
          (4) Teminat uygulaması kapsamında, ÖTV ödenmeksizin satılması amacıyla teslim edilmek istenen 87.03tarife pozisyonunda yer alan kayıt ve tescile tabi taşıtlara ilişkin olarak, söz konusu taşıtı teslim etmek isteyenmükellefler tarafından, bahse konu teslim işleminden önce, EK-4'te yer alan form ile elektronik ortamda Vergi Dairesi Sistemine bildirim yapılması zorunlu olup, söz konusu form ile bildirim yapılmayan taşıtlar ÖTV ödenmeksizin veyailk iktisap kapsamında teslim mümkün bulunmamaktadır.

          Ceza uygulaması
          MADDE 11-(1) Bu Tebliğ kapsamında teminat vermekle yükümlü olanlardan; süresinde hiç teminatvermeyen, eksik teminat veren ya da daha önce verdikleri teminatları tamamlamaları gereken süre içindetamamlamayanlar adına, 213 sayılı Kanunun mükerrer 355 inci maddesinin birinci fıkrasının dördüncü cümlesi gereğince, özel usulsüzlük cezası kesilir. Bahse konu cezanın uygulamasında, yeni işe başlayan ve işe başladığı hesapdönemi kapanmadığı için brüt satışları net olarak belli olmayan mükellefler hakkında, 213 sayılı Kanunun mükerrer355 inci maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde yer alan tutarın 10 katı tutarında ceza kesilir.
          (2) Bu Tebliğ kapsamında bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeyenler adına, 213 sayılı Kanunun mükerrer355 inci maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesi uyarınca özel usulsüzlük cezası kesilir.

          Diğer hususlar
          MADDE 12-(1) Bu Tebliğ kapsamında teminat vermekle yükümlü bulunan münferit ithalatçılar tarafındanyapılan 87.03 tarife pozisyonunda yer alan kayıt ve tescile tabi taşıtlara ilişkin ithalatlar, gümrük idaresinceoluşturulan EK-5'te yer alan bilgi formu ile ithalat işlemini müteakip elektronik ortamda Vergi Dairesi Sistemineaktarılır. Gönderilen bu formda değişiklik olması durumunda değişiklikleri içeren EK-5'te yer alan bilgi formu daayrıca söz konusu Sisteme aktarılır.
          (2) Münferit ithalatçının sahip olduğu Belgenin iptal edilmesi durumunda, Vergi Dairesi Sistemine iptal kaydıyapılarak, mükellefe ve Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğüne bildirim yapılır.
          (3) Başkanlık bu Tebliğde yer alan belgeler ile daha sonra istenebilecek diğer belge ve bildirimleri elektronikortamda almaya, bunlar üzerinde değişiklik yapmaya ve bu bildirimleri kaldırmaya yetkilidir.
          (4) Bu Tebliğde yer alan bayilik ilişkisinin Özel Tüketim Vergisi (II) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliğinin(I/B/4) bölümünde belirtildiği üzere, noter nezdinde yapılan sözleşme ile kurulmuş olması gerektiği tabiidir.

          Geçiş hükmü
          GEÇİCİ MADDE 1-(1) Bu Tebliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla geçerliliği devam eden Belge sahibi münferit ithalatçılar ile bunların bayileri ve varsa bunların da bayileri, bu Tebliğin yürürlüğe girdiği tarihi takip edenbir ay içerisinde, bu Tebliğde belirtilen usulde teminat vermekle ve bildirim yükümlülüklerini yerine getirmeklemükelleftirler. Teminat ve bildirim yükümlülüğünü yerine getiren Belge sahibi mükelleflerin geçerliliği devam edenBelgelerinin de Vergi Dairesi Sistemine kaydı yapılır. Bu süre zarfında yükümlülüklerini yerine getirmeyen münferitithalatçıların Belgeleri iptal edilir.

          (2) Bu Tebliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce Belge için başvuruda bulunmuş olan ve teminat vermekleyükümlü bulunan münferit ithalatçılar, ancak bu Tebliğe uygun olarak teminat vermek ve bayilerini bildirmek şartıylaBelgeyi temin edebilirler.

          Yürürlük
          MADDE 13-(1) Bu Tebliğ yayımı tarihini takip eden ayın başında yürürlüğe girer.
          Yürütme
          MADDE 14-(1) Bu Tebliğ hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanı yürütür.