Tarih : 05/04/2022 Sayı : DOST/2022-10 05 Nisan 2022
Özet İş bu sirkülerde yer alan hususlar, genel bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup konusuna göre kanun, tebliğ, Cumhurbaşkanlığı Kararı gibi düzenleyici işlemler hakkında yeni düzenlemeleri ve değişiklikleri içermektedir.
KATMA DEĞER VERGİSİ GENEL UYGULAMA TEBLİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR 41 SERİ NO'LU TEBLİĞ TASLAĞI YAYINLANDI
KONU: Konut Sektöründe Uygulanmakta Olan KDV Oran Değişiklikleri Ve Demir Teslimleri Başta Olmak Üzere KDV Tevkifat Uygulamasında Yapılan Güncellemeler
5359 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile, özellikle konut sektöründe uygulanmakta olan KDV oranları ile ilgili yeni düzenlemeler yapılmış, konutta KDV oranları yeniden belirlenmişti. Ayrıca Cumhurbaşkanımız tarafından demir başta olmak üzere KDV tevkifat uygulamasında yapılan değişikliklerle ilgili başlıklar halinde açıklama yapılmıştı.
Tüm bu değişikliklere ilişkin olarak Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlanan KDV Tebliğ Taslağı (41 seri no'lu taslak) Gelir İdaresi Başkanlığı'nın web sayfasında yayınlanarak, kamuoyunun görüşüne açıldı.
Peki yayınlanan yeni tebliğ taslağı ne tür yenilikler getiriyor hep birlikte inceleyelim.
1. Demir-çelik ürünlerine 4/10 KDV tevkifatı getiriliyor
Tebliğ Taslağında yer alan düzenleme ile, demir-çelik ve alaşımlarından mamul ürünlerin teslimine (4/10) oranında KDV tevkifatı getiriliyor. Söz konusu düzenlemeye göre,
·Demir-çelik ve alaşımlarından mamul ürünlerin, ithalatçılar tarafından yapılan teslimleri ile münhasıran cevherden üretilenlerinin üreticiler tarafından ilk tesliminde KDV tevkifatı uygulanmayacak, ancak bu safhalardan sonraki el değiştirmelerin tamamında KDV tevkifatı
uygulanacak.
·Demir-çelik ve alaşımlarından mamul ürünlerin hurdadan, diğer hammaddelerden veya hurda, cevher ve diğer hammaddeler birlikte kullanılarak üretilmesi halinde bu ürünlerin ilk üreticilerinin teslimi dâhil her safhadaki teslimlerinde KDV tevkifatı uygulanacak.
·Tevkifat kapsamına; cevherden, hurdadan veya diğer hammaddelerden üretilen demir- çelik ve alaşımlarından mamul her türlü uzun (çubuk, inşaat demiri, profil, kangal demir, filmaşin, tel, halat, hasır, boru, lama vb.) veya yassı (levha, sıcak haddelenmiş yassı ürünler, soğuk haddelenmiş yassı ürünler ve kaplanmış yassı ürünler vb.) demir-çelik ve alaşımı ürünler girmektedir.
·Demir-çelik ve alaşımlarından mamul eşya (kapı, kapı kolu, köşebent, vida, somun, vida soketi, dübel, kilit, çivi, flanş, maşon, dirsek, kanca, menteşe, yay, bilya, rulman, zincir vb.) teslimlerinde KDV tevkifatı uygulanmayacak.
2. İsteğe bağlı tam KDV tevkifatı geliyor
Mükellefler, mal ve hizmet satın aldıkları mükelleflerin sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleme veya kullanma fiillerini işlemeleri nedeniyle bir veya birkaç yıl sonra müteselsil sorumluluk kapsamında özel esaslar listesine (kod uygulaması) dahil edilmekteydiler. Bu durum mükelleflerin ticari itibarını olumsuz etkilemekte, gerçek manada mal/hizmet alımı bulunmuş olsa bile özel esaslara dahil olmaları nedeniyle vergi dairesindeki işlemlerinde özellikle de KDV iade işlemlerinde problemlere neden olmaktaydı. Bu durumdaki mükelleflerin özel esaslardan çıkabilmek için başvurdukları en sık yol dava yoluna gitmek seçeneği olsa da bu durumunda mükellefler adına ekonomik kayıp ve zaman israfına neden olduğu su götürmez bir gerçektir. Tam da bu noktada yeni tebliğ taslağı bu durumdaki mükelleflere yeni bir çözüm yolu daha getirmekte olup çözümün adı isteğe bağlı tam tevkifat uygulamasıdır.
İsteğe bağlı tam tevkifat uygulamasından yararlanılabilmesi için mükelleflerin mal/hizmet satın aldıkları mükelleflerle yazılı bir sözleşme düzenleyerek, belirlenmiş işlemlere ilişkin alımlarında hesaplanan KDV'nin tamamını (%100'ünü) sorumlu sıfatıyla beyan edip ödemeleri gerekiyor. Ancak bu sözleşmenin 1 yıllık olması ve sözleşmenin birer örneğinin bağlı bulunulan vergi dairesine verilmesi gerekiyor.
Alımlarında isteğe bağlı tam tevkifat uygulaması kapsamında hesaplanan KDV'nin tamamını (%100'ünü) sorumlu sıfatıyla beyan edip ödeyenler, KDV bakımından müteselsil sorumlu tutulmayacaklar ve özel esaslara alınmayacaklar. Bu durum KDV'de devrim gibi bir düzenleme olup özellikle KDV iadesi alan mükellefler için büyük kolaylıklar sağlayacaktır. Alımlarında isteğe bağlı tam tevkifat uygulaması kapsamında hesaplanan KDV'nin tamamını (%100'ünü) sorumlu sıfatıyla beyan edip ödeyen mükellefler, mal ve hizmet satın aldıkları mükelleflerin vergi kanunlarına aykırı davranışlarından sorumlu olmayacaklar.
3. İmalatçı-ihracatçılara ihracat bedeline göre KDV iadesi geliyor
İmalatçı–ihracatçılara gerçekleştirdikleri ihracatlar nedeniyle yapılacak KDV iadelerine büyük kolaylık getiriliyor. Mevcut uygulamada, üretlip ihraç edilen mallar nedeniyle yüklenilip indirim konusu yapılamayan KDV iade ediliyor, mal ve hizmet alınan alt mükelleflerde olumsuzluk çıkması halinde, bu iadelerde büyük sorun yaşanıyor, iade tutarı bunlara isabet eden KDV tutarı kadar azaltılıyordu.
Getirilen yeni düzenleme ile, sektör ayrımı yapılmaksızın imal ettikleri malları doğrudan ihraç eden imalatçılara, ihracat teslimlerine ilişkin olarak yüklendikleri KDV tutarına bakılmaksızın ihracat bedelinin %10'una kadar devreden KDV tutarı ile sınırlı olarak iade talep etme hakkı veriliyor. Üstelik, bu uygulama zorunlu değil,ihtiyari. İsteyen imalatçı-ihracatçılar, önceden olduğu gibi, yüklenilen KDV'nin iadesini talep edebilirler. Fakat aynı iadede bu iki yöntemin bir arada kullanılması söz konusu değil.
İmalatçı-ihracatçılar için son derece önemli ve KDV iadelerini kolaylaştıran yeni bir düzenleme. Ancak bu noktada iadesi istenebilecek KDV tutarının %10'la sınırlanması yerine ya oranın daha da yükseltilmesi yada %10una kadar olan kısmının gecikmeksizin iadesi, %10'un üstünde talep edilen kısmın ise mevcut sistem gibi vergi dairesi kontrolünden geçirilerek iadesi getirilen kolaylığın daha da kabul edilebilir olmasını sağlayacağı düşünülmektedir.
4. Net alanı 150 m2'nin altındaki konutlarda yeni KDV uygulamasına açıklık getiriliyor
KDV Tebliğ Taslağı ile, 5359 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile konut teslimlerinin KDV oranında yapılan değişikliklere de açıklık getiriliyor. Gerçekten de bazı tereddütlü konulara açıklık getirilmesi de gerekiyordu.
a. Yapı ruhsatı 1 Nisan 2022 tarihinden önce alınmış konutlar
1 Nisan 2022 tarihinden önce yapı ruhsatı alınmış veya kamu kurum ve kuruluşları ile bunların iştirakleri tarafından ihalesi yapılmış̧ projeler kapsamında inşa edilen net alanı 150 m2'ye kadar olan konutların bu tarihten sonraki tesliminde;
· Büyükşehir statüsünde olmayan yerlerde %1,
· Büyükşehirlerde ise arsanın metrekare emlak vergisi değeri ve diğer kriterlere göre %1,8 veya %18 KDV uygulanmaya devam edilecek. Öte yandan, 1 Nisan 2022 tarihinden önce yapı ruhsatı alınmış net alanı 150 m2'yi aşan konutların bu tarihten sonraki teslimlerinde ise, önceden olduğu gibi %18 KDV hesaplanacak.
b. Yapı ruhsatı 1 Nisan 2022 tarihinden itibaren alınan konutlar
1 Nisan 2022 tarihinden sonra alınan yapı ruhsatlarına göre yapılan konut teslimlerinde, konutun net alanının;
·150 m2 veya daha az olması durumunda % 8,
·150 m2'den fazla olması durumunda ise satış bedelinin 150 m2'ye kadar olan kısmı için % 8, 150 m2'nin üzerindeki kısmı için %18 KDV hesaplanacak.
c. Kentsel dönüşüm projelerindeki konutlar
6306 sayılı kanun kapsamındaki riskli yapıların bulunduğu yerlerde dönüşüm projeleri çerçevesinde 1 Nisan 2022 tarihinde önce alınan yapı ruhsatlarına göre yapılan konutların 1 Nisan 2022 tarihinden sonra tesliminde önceden olduğu gibi konut net alanının ;
·150 m2 veya daha az olması durumunda %1,
·150 m2'den fazla olması durumunda %18 KDV hesaplanmaya devam edilecek. Ancak, 6306 sayılı Kanun kapsamında rezerv yapı alanı ve riskli alan olarak belirlenen yerler ile riskli yapıların bulunduğu yerlerde dönüşüm projeleri çerçevesinde 1 Nisan 2022 tarihinden sonra alınan yapı ruhsatlarına göre yapılan konutların tesliminde, konutun net alanının;
·150 m2 veya daha az olması durumunda %1,
·150 m2'den fazla olması durumunda ise satış bedelinin 150 m2'ye kadar olan kısmı için %1, 150 m2'nin üzerindeki kısmı için %18 KDV hesaplanacak.
5. Konutların net alan hesabının neye göre yapılacağına açıklık getiriliyor
Tebliğ Taslağındaki diğer bir düzenleme ise, konutların net alan hesabının hangi mevzuata göre yapılacağına ilişkin. Bu konu Danıştay kararı ile netleşmiş olsa da, Tebliğ değiştirilmemişti. Tebliğ Taslağında, Danıştay'ın iptal kararına paralel olarak, konutlarda net alan hesabının Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın “Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği”ne göre hesaplanacağı açıklanmış bulunuyor.
6. Arsa teslimlerindeki KDV oran değişikliğinin yürürlük tarihine açıklık getiriliyor
5359 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile, KDV'ye tabi arsa ve arazi teslimlerinde KDV oranı, 1 Nisan 2022 tarihinden itibaren % 18'den % 8'e indirildi. Bu değişiklik 1 Nisan 2022 tarihinden itibaren yürürlüğe girdiğinden, bu tarihten itibaren yapılacak arsa ve arazi teslimlerinde % 8 KDV hesaplanacak. Kat karşılığı veya hasılat paylaşımı sözleşmesi 1 Nisan 2022 tarihinden önce yapılmış olsa dahi, arsa sahipleri ile müteahhitler arasında yapılacak, karşılıklı faturalaşma 1 Nisan 2022tarihinden sonra yapılıyorsa, arsa için % 8 KDV hesaplanacak.
7. İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretinde KDV oran değişikliği
5359 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı uyarınca, ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden mükelleflerce özel matrah uygulanarak yapılan binek otomobili teslimlerinde %18 KDV hesaplanacak. İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden mükelleflerce başka bir yetkili satıcıdan özel matrah uygulanarak satın alınan binek otomobiller, %18 KDV oranı uygulanarak satın alınan binek otomobil olarak değerlendirilemeyecek, bu araçların tesliminde satış bedelinin tamamı üzerinden %1 oranında KDV hesaplanacak.
Yukarıdaki hususların Gelir İdaresi Başkanlığınca yayınlanan ve TASLAK aşamasında olan bir tebliğ olduğunu bir kez daha dile getirmekte fayda görüyoruz. Taslakta yer alan hususlara yönelik eleştiri ve tavsiyelerinizi bize iletmeniz halinde önerilerinizi mevzuat alt yapısıyla bir araya getirerek bir çalışma halinde Gelir İdaresi Başkanlığına ileteceğimizi bildiririz.
Bilgilerinize sunulur.
Dost Yeminli Müşavirlik & Bağımsız Denetim
